Që kur u hap për publikun vitin e kaluar, chatbot-i me Inteligjencë Artificiale ChatGPT ka mahnitur dhe frikësuar njëkohësisht botën me njohuritë e tij të thella. Dhe, tani mesa duket po bën të mundur ringjalljen digjitale të të vdekurve në formën e “thanabots”, chatbot-e të trajnuar me të dhënat e të ndjerit.

Zhvilluar nga OpenAI, ChatGPT është një program i fuqizuar nga Inteligjenca Artificiale, i cilësuar si model bujqësor. I trajnuar në më shumë se 300 miliardë fjalë nga të gjitha llojet e burimeve në internet, ChatGPT  u përgjigjet kërkesave nga njerëzit duke parashikuar fjalën që duhet të përdorë më pas, bazuar në trajnimin që i është bërë.

Rezultati është një rrjedhë komunikimi që është edhe informative dhe e ngjashme me njeriun. ChatGPT dhe modele të tjera të mëdha gjuhësore mund të marrin gjithashtu trajnime më specifike për të formuar përgjigjet e tyre. Programuesi Jason Rohrer kuptoi se mund të krijojë chatbot-e që imitojnë njerëz të veçantë duke ushqyer shembujt e ChatGPT se si ata komunikojnë dhe detajet e jetës së tyre.

Ai filloi me Mr. Spock të Star Trek. Më pas, ai lançoi një faqe interneti të quajtur Project December, e cila lejon klientët që paguajnë të futin të gjitha llojet e të dhënave dhe informacionit dhe të krijojnë chatbot-et e tyre të personalizuara, madje edhe ato të bazuara në miq dhe familjarë të vdekur.

Siç detajoi shkrimtari i San Francisco Chronicle, Jason Fagone në një artikull të gjatë të botuar në korrik 2021, rezultati mund të jetë befasues. Fagone përshkroi përvojën emocionale të 33-vjeçarit Joshua Barbeau, i cili përdori Project December për të bërë një “thanabot” me personalitetin e të fejuarës së tij që kishte vdekur tetë vjet më parë.

Termi thanabot rrjedh nga thanatologjia, studimi shkencor i vdekjes. Leah Henrickson, pedagoge për mediat digjitale dhe kulturat në Universitetin e Queensland, mendon se thanabotët mund të bëhen më të përhapur në dekadat në vijim, pasi njerëzit që ndërrojnë jetë lënë pas një sasi të konsiderueshme të dhënash digjitale, si përmes mesazheve, e-maileve apo postimeve në mediat sociale.

Këto sisteme mund të krijohen pa pëlqimin paraprak nga i ndjeri, ose mund të përbëjnë pjesë të “planifikimit të pasurive digjitale” ku dikush planifikon ose jep pëlqimin për krijimin e thanabotit të tyre.

Duke qenë se Facebook, Google, Apple dhe Microsoft ruajnë të gjitha grumbullimet e komunikimeve tona digjitale, është e mundur që të gjithë të krijojnë dhe shesin thanabot në vitet e ardhshme. Duke marrë parasysh që komunikimi me të vdekurit ka qenë një fiksim i vazhdueshëm në të gjithë kulturat njerëzore, ka të ngjarë që do të ketë shumë kërkesa.