Persona të armatosur në Hamas nisën një sulm të paprecedentë ndaj Izraelit nga Rripi i Gazës më 7 tetor, duke vrarë më shumë se 1400 njerëz dhe duke marrë peng 242.

Që atëherë, Izraeli ka kryer sulme hakmarrëse në Gaza, në të cilat janë vrarë më shumë se 9,000 njerëz, sipas ministrisë së shëndetësisë të drejtuar nga Hamasi. Izraeli ka dërguar gjithashtu trupa dhe tanke në territorin e Gazës, sipas BBC.

Çfarë po bën Izraeli në Gaza?

Kryeministri i Izraelit, Benjamin Netanyahu, tha të hënën se ai kishte vendosur “qëllim të qartë për të shkatërruar aftësitë ushtarake dhe qeverisëse të Hamasit”, si dhe lirimin e pengjeve. Ai gjithashtu hodhi poshtë thirrjet për një armëpushim.

Forcat izraelite të mbrojtjes (IDF) thonë se kanë thyer vijën e frontit të mbrojtjes së Hamasit në Gazën veriore dhe një komandant izraelit tha se trupat e tij ishin në “portat e qytetit të Gazës”.

Sot në mëngjes, reporteri i BBC-së në Rripin e Gazës, Rushdi Abualouf, tha se janë zhvilluar pesë beteja të ndryshme në veri dhe rreth qytetit të Gazës. Ai tha se më i madhi ishte në veriperëndim të brezit, ku kanë mbetur “shumë pak” njerëz. IDF pretendoi se kishte vrarë “dhjetëra” luftëtarë të Hamasit në përleshjet gjatë natës së sotme. IDF tha se 17 nga trupat e luftëtarëve kanë vdekur gjatë ofensivës tokësore në Gaza dhe se gjithsej 330 ushtarë janë vrarë që nga 7 tetori.

Ministri i Mbrojtjes i Izraelit, Yoav Gallant, tha se 10,000 municione janë hedhur vetëm në qytetin e Gazës që nga fillimi i konfliktit.

Granatimet e rënda kanë vazhduar gjithashtu rreth spitalit Al-Quds në qytetin e Gazës, sipas Gjysmëhënës së Kuqe Palestineze. Rreth 14,000 njerëz mendohet se janë strehuar atje.
Gjysmëhëna e Kuqe Palestineze tha se ushtria izraelite i tha stafit që të evakuohej të dielën përpara sulmeve, por se ishte e pamundur të zhvendoseshin qindra pacientë që po trajtoheshin atje.

IDF ka dhjetëra mijëra ushtarë, së bashku me tanke dhe artileri, si përgjatë kufijve të Gazës ashtu edhe brenda territorit. Ajo ka aktivizuar rreth 300,000 rezervistë së bashku me forcën e saj të qëndrueshme prej 160,000.
Hamasi mendohet të ketë rreth 25,000 anëtarë në krahun e tij ushtarak. Gjithashtu ka një rrjet tunelesh nëntokësore në të gjithë Gazën, që lidh qendrat e saj komanduese, të cilat shtrihen për 500 km (310 milje).

Çfarë është Hamasi dhe çfarë kërkon?

Hamasi është një grup palestinez që ka sunduar Rripin e Gazës që nga viti 2007 . Grupi është betuar për shkatërrimin e Izraelit dhe dëshiron ta zëvendësojë atë me një shtet islamik.

Hamasi ka zhvilluar disa luftëra me Izraelin që kur mori pushtetin si dhe ka lëshuar – ose ka lejuar grupe të tjera të lëshojnë – mijëra raketa në Izrael dhe ka kryer sulme të tjera vdekjeprurëse.

Si kundërpërgjigje, Izraeli ka sulmuar vazhdimisht Hamasin me sulme ajrore. Në 2008 dhe 2014, Izraeli dërgoi gjithashtu trupa në Gaza.

Së bashku me Egjiptin, Izraeli ka bllokuar Rripin e Gazës që nga viti 2007 për ato që i përshkruan si arsye sigurie.

Hamasi – ose në disa raste krahu i tij ushtarak, Brigadat Izzedine al-Qassam – është cilësuar një grup terrorist nga Izraeli, Shtetet e Bashkuara, Bashkimi Evropian dhe Britania e Madhe, si dhe fuqi të tjera.
Irani e mbështet grupin, duke i ofruar fonde, armë dhe trajnime.

Pse ka një luftë në Gaza tani?

Më 7 tetor, qindra njerëz të armatosur të Hamasit kaluan nga Rripi i Gazës në Izraelin jugor duke thyer gardhin rrethues të fortifikuar rëndë.

Ky ishte sulmi më serioz ndërkufitar me të cilin është përballur Izraeli në më shumë se një brez .

Personat e armatosur vranë 1,400 njerëz, shumica prej tyre civilë, në një seri bastisjesh në poste ushtarake, kibuci dhe një festival muzikor dhe morën pengje përsëri në Gaza.

Netanyahu tha pas sulmit se Izraeli ishte në luftë dhe u zotua se Hamasi do të “paguante një çmim të paprecedentë”.

Duke pasur parasysh burimet e rëndësishme të shërbimeve të sigurisë izraelite, ishte befasuese që sulmi nga Hamasi nuk ishte parashikuar, thotë korrespondenti i sigurisë i BBC-së, Frank Gardner .

Sulmi erdhi në një kohë të tensioneve izraelito-palestineze.

Ky vit ka qenë më vdekjeprurësi i regjistruar për palestinezët që jetojnë në Bregun Perëndimor të pushtuar nga Izraeli, gjë që mund ta kishte motivuar Hamasin të godiste Izraelin.

Hamasi gjithashtu mund të ketë kërkuar të shënojë një fitore të rëndësishme propagandistike për të rritur popullaritetin e tij në mesin e palestinezëve të zakonshëm.

Çfarë është Rripi i Gazës dhe sa i madh është ai?

Rripi i Gazës është një territor 41 km (25 milje) i gjatë dhe 10 km i gjerë, i vendosur midis Izraelit, Egjiptit dhe Detit Mesdhe.

Fillimisht e pushtuar nga Egjipti, Gaza u pushtua nga Izraeli gjatë luftës gjashtëditore të vitit 1967.
Izraeli tërhoqi trupat e tij dhe rreth 7000 kolonë nga territori në vitin 2005.

Ajo është shtëpia e 2.23 milion njerëzve dhe ka një nga dendësia më e lartë e popullsisë në botë.

Pak më shumë se 75% e popullsisë së Gazës – rreth 1.7 milionë njerëz – janë refugjatë të regjistruar ose pasardhës të refugjatëve, sipas OKB-së. Më shumë se 500,000 prej tyre jetojnë në tetë kampe të mbushura me njerëz të vendosur në të gjithë Rripin.

Izraeli kontrollon hapësirën ajrore mbi Gazën dhe bregdetin e saj dhe ka kontrolluar rreptësisht lëvizjen e njerëzve dhe mallrave.

Çfarë është Palestina?

Bregu Perëndimor dhe Gaza, të cilat njihen si territoret palestineze , si dhe Jeruzalemi Lindor dhe Izraeli, të gjitha ishin pjesë e një toke të njohur si Palestinë që nga koha romake deri në mesin e shekullit të 20-të.

Këto ishin gjithashtu tokat e mbretërive hebraike në Bibël dhe shihen nga shumë hebrenj si atdheu i tyre i lashtë.

Izraeli u shpall shtet në vitin 1948, megjithëse toka ende quhet Palestinë nga ata që nuk e njohin të drejtën e Izraelit për të ekzistuar.

Palestinezët përdorin gjithashtu emrin Palestinë si një term ombrellë për Bregun Perëndimor, Gazën dhe Jerusalemin Lindor.

Presidenti palestinez është Mahmoud Abbas, i njohur gjithashtu si Abu Mazen . Ai është i vendosur në Bregun Perëndimor, i cili është nën pushtimin izraelit.

Ai ka qenë udhëheqës i Autoritetit Palestinez (PA) që nga viti 2005 dhe përfaqëson partinë politike Fatah, një rival i ashpër i Hamasit.