Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, tha të premten se projekt statuti për Asociacionin e komunave me shumicë serbe i paraqitur nga diplomatët evropianë dhe amerikanë, e ndërpret trashëgiminë mosnjohëse të Republikës së Kosovës që ishte çimentuar siç tha në marrëveshjet e vitit 2013 dhe 2015.

Ai i bëri këto komente gjatë raportimit në parlamentin e Kosovës rreth takimeve të një jave me parë në Bruksel, me udhëheqësit e vendeve kryesore të Bashkimit Evropian, presidentin francez, Emannuel Macron, kancelarin gjerman Olaf Scholz dhe kryeministren italiane Giorgia Meloni, në kuadër të përpjekjeve perëndimore për të çuar përpara zbatimin e marrëveshjes së arritur më herët gjatë këtij viti në Bruksel dhe në Ohër.

“Në gjykimin tim politik drafti ka një qartësi sa i përket njohjes së Republikës së Kosovës si një shtet i pavarur në të cilin serbët do të jetojnë në përputhje me aspiratat multietnike të Kushtetutës dhe pa qëllim tjetër dëmtues apo minues për Republikën, në njohje të shtetit sovran dhe të integritetit tonë territorial. Kjo qartazi nuk është ‘zajednicë’ ashtu siç e parashihnin marrëveshjet e vitit 2013 dhe 2015 sepse asisoj do të ishte edhe e padiskutueshme”, tha kryeministri Kurti.

Më 21 tetor të dërguarit amerikanë dhe evropianë u dorëzuan palëve një dokument për zbatimin e marrëveshjes, pjesë e stë cilit ishte propozimi statutin e Asociacionit, që është edhe pika më e vështirë e procesit të bisedimeve Kosovë – Serbi.

Kryeministri Kurti tha se ky projekt e mbyllë hapësirën e përdorur nga Serbia që serbëve në Kosovë t’iu projektojë një të ardhme jashtë kufijve të Kosovës apo në mosnjohje të kufijve të saj.

Ai ndër të tjera theksoi se sipas projekt statutit çfarëdo ndryshimi i tij bëhet vetëm pasi të jetë pajtuar ministria për Administrimin e Pushtetit Lokal të Republikës dhe vetëm pasi të ketë dhënë aktgjykim lejues Gjykata Kushtetuese e Republikës së Kosovës.

“Kjo e përmbys atë që e ndërtonin marrëveshjet e vitit 2013 dhe 2015, përkatësisht supozimin që e krijonin ato se pjesëmarrësit në një Asociacion do të jenë të lirë ta avancojnë atë në një drejtim të panjohur. Një drejtim i tillë i panjohur më nuk ekziston dhe tash drejtimi është i qartë dhe i njohur – Kushtetuta dhe ligjet e Republikës së Kosovës. Kapërcimet, avancimet e tejkalimet nuk lejohen dhe nuk mund të ndodhin”, tha ai.

Partitë opozitare kritikuan ashpër kryeministrin Kurti për siç thanë përmbysjen e parimeve me të cilat kishte fituar pushtetin.

“A është për të qeshur që erdhi dita që dhjetë vite më vonë të vish ti në këtë foltore për ta mbrojtur ‘zajednicën’, a është për të qeshur që vjen e na tregon se cfarë propozimi të mirë ke pranuar për zajednicën? A është për të qajtur për dhjetë vjet, një dekadë të humbur të Kosovës, të mundësive të këtij vendi, të dhunës e përcarjes në shoqëri që ke instaluar në cdo pore të jetës, të jetëve të humbura që ti i ke prirë e i kë mashtruar duke e kundërshtuar këtë ‘zajednicë’ të cilën sot ke ardhur për ta mbrojtur, arsyetar, lavdëruar e mbështetur”, tha kryetari i Partisë Demokratike të Kosovës, Memli Krasniqi.

Opozita akuzoi kryeministrin Kurti për mungesë transparence, ndonëse ai tha se nuk mund të jap hollësi rreth projekt statutit për shkak të kërkesës së diplomatëve perëndimorë.

“Ndonëse në emër të popullit të Kosovës kryeministri ka pranuar një dokument që për herë të parë definon statutin e Asociacionit, ne vazhdojmë të jemi në terr të plotë informativ. Një dokument kaq jetik, i dakorduar tashmë me Serbinë vazhdon të mos shpaloset paraprakisht para popullit të Kosovës”, tha kryetari i Lidhjes Demokratike të Kosovës, Lumir Abdixhiku.

“Sikur ky kryeministër t’i besonte vullnetit të sovranit kurrë nuk do të pranonte që informacionet vitale për Republikën e Kosovës të trajtuara në dialog, të mbahen në konfidencë, larg syve të qytetarëve, larg kuvendit, pa përfshirjen e tyre dhe pa besimin e shumicës”, tha Besnik Tahiri nga Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës.

Themelimi i Asociacionit të komunave me shumicë serbe është pjesë e marrëveshjes së Ohrit, për të cilën palët u pajtuan më 18 mars. Kjo marrëveshje kërkon marrëdhënie të mira fqinjësore ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, njohje të dokumenteve dhe simboleve dhe respektim të sovranitetit dhe tërësisë tokësore të njëra tjetrës. Ajo kërkon që palët të mos pengojnë njëra tjetrën në proceset integruese, por nuk kërkon njohje të ndërsjellë.

Kryeministri Kurti, tha se ishte i gatshëm të nënshkruante projektin e ofruar nga diplomacia perëndimore ndërsa akuzoi sërish presidentin serb Aleksandar Vuçiç se e refuzoi atë.

Presidenti serb Aleksandar Vuçiç, ka deklaruar se nuk është shtruar çështja e nënshkrimit apo mosnënshtrimit gjatë bisedimeve, ndërsa e ka cilësuar propozimin e 21 tetorit si një bazë të mirë për vazhdimin e diskutimeve në të ardhmen, por ka nënvizuar se nuk do të pranojë asgjë që çon drejt njohjes de fakto të Kosovës, duke sfiduar kërkesat perëndimore që kjo të ndodhë njëkohësisht me fillimin e themelimit të Asociacionit nga qeveria e Kosovës.