“Ka diçka të dëmshme në dëshirën për të bindur njerëzit,” shkruan psikanalisti Z. Adam Phillips në “Dëshira për të ndryshuar”. Phillips e krahason bindjen – qoftë politike apo personale – me konvertimin fetar, një akt bindës që mund të çojë në rezistencë dhe frikë. Si një besimtar i paguar në terapi, ndiej se po përpiqem vazhdimisht t’i bind njerëzit në jetën time që të hedhin një hap, me besim se do t’i ndihmonte ata vetëm nëse do të përpiqeshin. Megjithatë, kur mua vetë m’u kërkua nga një ish i dashur që të vizitoja një terapist disa vite më parë, i ktheva sytë drejt qiellit lart.

Sado të duash qëllimin, të bindësh dikë që të shkojë në terapi mund të konsiderohet lehtësisht si armiqësore. “Ai sillej sikur unë isha dyshuese dhe i projektoja probleme false”, thotë Sofie* për një ish të dashur, problemet e pazgjidhura të të cilit nga një edukim jofunksional e shqetësonin. “Unë u përpoqa të gjeja një rrugë të mesme duke sugjeruar terapinë në çift, por ai tha se do të ishte e kotë dhe se unë isha problemi.”

Ndërkohë, Leo* u ofendua kur i dashuri i kërkoi të shkonte në terapi për çifte. “Ndjeva se pikëpamja e tij për mua ishte ‘ti nuk je mjaftueshëm i mirë për të qenë në këtë marrëdhënie’ dhe u shpërfilla nga ai qëndrim”.

Kjo dinamikë përkeqësohet në vijat gjinore. “Kur një grua i thotë një burri të shkojë në terapi, ai ka të ngjarë të ndihet i kritikuar”, thotë Dr Karen Lewis, një psikologe në Nju Jork. “Burrat priren të shmangin fajin – nëse rrëzojnë një vazo në një tavolinë, ata do të thonë: “Kush e vendosi atë atje?”

Megjithatë, meshkujt kanë më pak gjasa të shohin këputje të tilla në radhë të parë. “Për gratë, ka një çarje të vogël dhe ato shohin se ka një problem,” thotë Lewis. “Ato duan ta rregullojnë atë përpara se të bëhet më keq. Meshkujt zakonisht mendojnë: “Nëse nuk është e prishur, mos e rregulloni – nëse flasim për të, vetëm do të përkeqësohet.”

Siç do ta dijë kushdo që i është rekomanduar me zell një seri televizive ose podcast, t’i thuash dikujt të bëjë diçka mund t’i bëjë edhe më pak gjasa për ta bërë atë. “Gruaja ime më huazoi një libër vite më parë dhe ai ngeli mbi tavolinë”, thotë zoti Matt Davies, një terapist marrëdhëniesh me qendër në Londër. “Ajo vazhdoi të më pyeste nëse do ta lexoja. Më në fund e bëra pas 10 vitesh, dhe ishte shumë mirë. Ndonjëherë thjesht duhet të presësh për kohën e duhur. Ekziston një teori paradoksale e ndryshimit. Kur ju shtyni për ndryshim, ju merrni rezistencë. Kur e lëshoni, tjetri mund të tërhiqet dhe t’i shohë gjërat vetë.”

Pavarësisht nëse është terapi apo një shfaqje Netflix, njerëzit në përgjithësi pëlqejnë të arrijnë vetë realizimet. “Ju mund të hyni me një dëshirë dy për qind për ndryshim,” thotë Lewis. “Por nëse kjo nuk ndryshon pas disa seancave, është një humbje totale.”

Dr Zac Seidler, një psikolog klinik me bazë në Melburn dhe ekspert në shëndetin mendor të burrave, është dakord. “Mënyra themelore për të arritur përparim në terapi është përmes një dëshire për ndryshim,” thotë ai. “Si terapistë kjo është ajo që ne përdorim në avantazhin tonë – shpresa që ata mund t’i shohin gjërat mund të jenë të ndryshme.”

Format më të buta të retorikës janë më efektive. Lewis sugjeron të bëni pyetje: “A jeni të shqetësuar për faktin se zemërimi juaj ju del jashtë kontrollit? Jeni të shqetësuar për problemin me pijen? Ju mund të vendosni skenën, në mënyrë që ata të kuptojnë se është një problem. Më pas shto: ‘Pyes veten nëse një terapist mund të jetë i dobishëm.’ Por nëse ata nuk e shohin një problem, është një humbje totale kohe.”

Christopher Lynn-Logue, një terapist me bazë në Nju Jork, beson se “inkurajimi” dhe jo “të bindësh” duhet të jetë fjala operative. “Përmendni se mendoni se mund të funksionojë për ta. Thuaj: “Unë shoh se sa kohë po ju merr kjo gjë” dhe se ata mund të përfitojnë nga mbështetja profesionale për t’i ndihmuar të shkojnë në anën tjetër.”

Pavarësisht nga fakti se ai ndërroi karrierën për t’u trajnuar në psikoterapi, z. Tom M Ford vendosi se ishte më mirë të mos i thoshte mikut të tij që luftonte të kërkonte ndihmë. “Të gjithë i kishin thënë që ta provonte,” kujton ai. “Dhe ai tha: “Hesht!” Edhe pse terapia funksionoi për mua – dhe unë isha kundër saj në fillim – nuk e di se çfarë i duhet, sepse unë nuk jam ai. Ai ka sinjalizuar qartë se nuk dëshiron ndihmë. Nëse supozoni se çfarë i nevojitet dikujt, mund ta mbyllë atë më shumë – ata mund të mos vijnë tek ju kur kanë vërtet nevojë për ndihmë. E gjitha çfarë mund të bëni është të thoni se kjo është ajo që ka funksionuar për mua – nëse doni më shumë opsione, më njoftoni. Gjëja më e mirë që mund të jem është një mik i dashur.”

Nëse shkoni në terapi, thjesht të qenit i hapur për të mund të jetë i fuqishëm. “Askush nuk dëshiron të jetë ai djalë në festën që po zhvillohet për terapistin e tij,” thotë Ford. “Por kur të jetë e përshtatshme, do të flas për të. Dikush mund të ndiejë një rezonancë dhe kjo është shumë më e fuqishme sesa të thotë: ‘Duhet ta bësh këtë.’ Nëse e marrin veten, do të jetë shumë më kuptimplotë.”

Lynn-Logue pajtohet. “Bëni të gjithë në punë të dinë se ju shkoni në terapi të hënën në mbrëmje,” thotë ai. “Më pëlqen ta bëj pjesë të rutinës sime të përditshme: shkoj në palestër. Shkova në Starbucks. Shkova në terapi.”

Tek meshkujt, normalizimi i terapisë ka një rëndësi edhe më të madhe. “Historikisht na është thënë që t’i mbajmë të gjitha brenda, të mos lejojmë që emocionet të na sundojnë,” thotë Lynn-Logue. “Për burrat me ngjyrë, kjo vetëm zmadhohet.”

Lynn-Logue shpjegon se shumë nga klientët e tij janë me ngjyrë dhe latinë, dhe ata vijnë tek ai nëpërmjet partnerëve që e kanë parë faqen e tij dhe mendojnë se ai do të ishte i përshtatshëm. “Ata mendojnë se dukem si dikush me të cilin partneri im do të angazhohej – se do të ndiheshin më të sigurt duke punuar me një burrë me ngjyrë. Bisedat rreth racës dhe gjinisë mund të jenë gjëra të rënda për t’u diskutuar me dikë që nuk është i njëjtë me ju. Terapia ka të bëjë me besimin. Është si një kërcim. Dhe ju duhet të gjeni partnerin e duhur të kërcimit.”

Por Seidler në mënyrë të ngjashme beson se terapia duhet të riformulohet për shumë burra përpara se të besojnë në dobinë e saj. “Unë do të ulem me burrat dhe do të bëj llogaritë – sasia e ditëve të punës që u mungojnë, ndikimi që do të ketë një prishje e marrëdhënies mbi ta sepse gruaja e tyre u ka thënë të rregullojnë veten ose do divorcohen dhe sa do t’i kushtoi atyre.”

Seidler sugjeron që terapia të riformulohet si zhvillim i aftësive ose mjeteve të vetëaktualizimit. “Është një mjedis i bazuar në aftësitë ku ju merrni mjetet për t’ju ndihmuar të jetoni jetën dhe aftësinë për të qenë një njeri më i mirë,” thotë ai. “Dhe kush nuk e dëshiron këtë?”

Terapia nuk është e vetmja përgjigje, thotë Ford. “Mund të ndihet si një luks. Ka gjëra të tjera që mund të bëni – grupe burrash, ose programe me 12 hapa [pavarësisht nëse keni probleme me abuzimin me substancat apo jo]. Shumë burra nuk duan të shkojnë në të kaluarën e tyre. Por ajo që ata kanë nevojë është angazhimi, lidhja dhe dashuria – ju mund ta arrini këtë edhe përmes një ekipi futbolli me pesë persona.”

“Burrat preferojnë mbështetje shumë më joformale,” thotë Seidler. “Duhet të ketë një grup djemsh që kujdesen për njëri-tjetrin – të cilët kuptojnë se si të flasin për këto gjëra me miqtë e tyre.”

Platforma e “Seidler’s Conversations” u jep burrave fjalorin dhe një hapësirë për të praktikuar biseda të vështira rreth shëndetit mendor, sado e vështirë t’u duket. “Është një deklaratë e plotë, por një bisedë e pakëndshme është më mirë sesa të shkosh në funeralin e mikut tënd”, thotë Seidler. “Duke pasur parasysh shkallën e vetëvrasjeve te meshkujt, ne nuk duhet të nënvlerësojmë sasinë e vuajtjeve. Një bisedë mund t’i hapë gjërat – të ndriçojë një dritë në errësirë.”